คำว่า Monodzukuri (โมโนซึกุริ) ในญี่ปุ่นนั้นใช้กันแพร่หลาย โดยมีความหมายถึง คำศัพท์ 2 คำ คือ คำว่า 「Mono (ของ)」 และ 「Dzukuri (ทำ ผลิต)」 เป็นกิจกรรมการผลิตที่มีจากฝีมือของช่างผู้ชำนาญโดยใช้เทคนิคตามประเพณี จนถึงการใช้เครื่องจักรอัตโนมัติ ไม่เพียงเท่านั้นส่วนใหญ่ยังรวมถึง กิจกรรมที่ทำอะไรบางอย่างที่ใช้มือคนทำหรือหมายถึง เทคนิค ทักษะ ความรู้ดังกล่าวนั้นอีกด้วย
คำ ๆ นี้ ได้ใช้กันมาก ในช่วง 10 กว่าปีที่ผ่านมามีการใช้กันอย่างแพร่หลายทั้ง บริษัทธุรกิจ สื่อมวลชน รวมทั้งหน่วยงานของรัฐบาล และกระจายไปสู่วงการต่าง ๆ อย่างรวดเร็ว ที่มาที่ไปนั้น คือ หลังทศวรรษ 1990 บริษัทญี่ปุ่น ได้ออกไปลงทุนในต่างประเทศมากขึ้นอย่างมาก จึงได้มีการนำเสนอคำขวัญที่ส่งเสริมกิจกรรมการผลิตในสไตล์ญี่ปุ่น และในต่างประเทศ ก็ได้กลายเป็น key word ที่แสดงให้เห็นระดับที่สูงทางเทคโนโลยี และคุณภาพของญี่ปุ่นไป
ระบบในครั้งนี้ก็เช่นเดียวกัน ใช้คำศัพท์ Monodzukuri ที่ออกเสียงภาษาญี่ปุ่น เพื่อต้องการแสดงให้เห็นว่า เป็น test ที่มีจากญี่ปุ่น กระจายไปสู่ต่างประเทศพร้อมกันนี้ ยังได้ให้ความหมายที่เป็นความรู้ในหน้างานการผลิต ที่มีบทบาทมากมาย ไม่ใช่เพียง "การผลิตเท่านั้น" "การปรับปรุงเท่านั้น"
เปิดรับสมัครสอบ Monodzukuri Test 2024 โดย JIPM ประเทศญี่ปุ่น และ ส.ส.ท.
สมาคม Japan Institute of Plant Maintenance เป็นองค์กรที่สนับสนุนช่วยเหลือการแก้ไขปัญหาทั้งภายในและภายนอกประเทศ เกี่ยวกับปัญหาต่างๆ เช่น ความปลอดภัย การประหยัดทรัพยากรธรรมชาติ สภาพแวดล้อม และการสร้างประสิทธิภาพ ในการดำเนินกิจกรรมการผลิต ดำเนินกิจกรรมสนับสนุนการสร้างความเจริญให้กับ Monodzukuri การผลักดันการบริหารเชิงสร้างสรรค์ การเข้าร่วมธำรงรักษาสภาพแวดล้อมอย่างจริงจัง ผ่าน การใช้ทรัพยากรธรรมชาติ ใน Monodzukuri (เช่น บุคลากร เครื่องจักร วัตถุดิบ ข่าวสาร) ในระยะหลัง การผลิตของบริษัทญี่ปุ่น ก็เพิ่มความเป็น globalization มากขึ้น มีความต้องการให้สมาคมไปสนับสนุนในต่างประเทศ เพิ่มมากขึ้น ดังนั้นเพื่อเป็นการเผยแพร่ความรู้หรือแนวคิดเกี่ยวกับ Monodzukuri ของญี่ปุ่น ไปสู่ต่างประเทศให้มากขึ้น โดยเน้นบริษัทญี่ปุ่นในต่างประเทศ ซึ่งจะเป็นการเชื่อมโยงถึงการสนับสนุนดังกล่าวข้างต้น จึงได้เริ่มการสอบ 「Monodzukuri Test」 ขึ้น
Monodzukuri Test เริ่มต้นดำเนินการในปี 2557 ปัจจุบันยังจัดสอบเฉพาะในประเทศไทย ซึ่งได้รับความสนใจจากบริษัทต่างๆ เป็นอย่างมากตั้งแต่ขั้นตอนการร่างโครงสร้างระบบ การเสริมสร้างบุคลากรเป็นประเด็นปัญหาร่วมของแต่ละประเทศ จึงคิดว่าจะพยายามขยายผลไปยังประเทศ และภูมิภาคอื่นโดยเร็ว สำหรับ JIPM แล้ว มีแผนที่จะจัดสอบในแต่ละประเทศ มีการเตรียมตำราไว้ 3 ภาษาคือ ภาษาญี่ปุ่น ภาษาอังกฤษ และภาษาไทย
ระบบนี้ไม่เป็นเพียงแต่เป็นการประเมินความสามารถ ในรูปแบบของการให้การรับรองคุณวุฒิจากบุคคลที่ 3 เท่านั้น แต่ได้มีการจัดสร้างเป็นระบบที่รวมทั้งการพัฒนาอุปกรณ์การสอนที่เกี่ยวข้อง และการจัดสัมมนาบรรยายต่าง ๆ จึงหวังว่า Monodzukuri Test นี้ จะสามารถให้บริษัททั้งหลายนำไปใช้ประโยชน์ในบริษัท ในการเสริมสร้างบุคลากร
ใน Monodzukuri (การผลิตของ) นั้น การสร้าง เกนบะ หน้างานที่พยายามที่จะธำรงรักษา และ ไคเซ็นอยู่เสมอ เป็นสิ่งที่สำคัญ ดังนั้น จึงต้องเสริมสร้างบุคลากรที่หน้างานอย่างเป็นแผนไม่ว่า จะเป็น operator ผู้ควบคุมดูแล เจ้าหน้าที่บำรุงรักษาต่าง ๆ สร้างระบบที่ดีให้แก่งานขึ้น ในญี่ปุ่น ได้มีระบบวุฒิวิชาชีพมากมายที่ได้มีการใช้เป็นการศึกษา หรือมาตรฐานการประเมิน ต่อบุคลากรดังกล่าว มีการดำเนินการอย่างต่อเนื่องมายาวนาน แต่ในต่างประเทศคิดว่ายังไม่มีระบบที่คล้ายคลึงดังเกิดขึ้นมากมายนัก
ใน Monodzukuri Test กลุ่มเป้าหมายหลักก็คือ พนักงานในฝ่ายผลิต และฝ่ายบำรุงรักษา ในบริษัทแต่ละแห่ง คิดว่าได้มีมาตรฐานการประเมินพนักงานของแต่ละฝ่ายงานอยู่แล้ว แต่มาตรฐานนั้น ยังอยู่ในสภาพที่ไม่สามารถเปรียบเทียบได้กับบริษัทอื่นว่า สูงกว่า หรือต่ำกว่า ดังนั้น Monodzukuri Test จึงเป็นการให้การรับรองวุฒิวิชาชีพ ที่มีมาตรฐานตามกำหนด จากหน่วยงานบุคคลที่ 3 อย่าง JIPM จากมุมมองทางด้านความรู้ จึงสามารถที่จะทำการประเมินอย่างเป็นภาวะวิสัยจากภายนอกได้มากกว่า
นอกจากนี้ จากวิชาที่สอบที่จะอธิบายต่างหาก ความรู้ที่ควรจะต้องศึกษาจึงมีความชัดเจน ทำให้ผู้เข้าสอบมีความมุ่งมั่นในการเรียนเพิ่มมากขึ้น วิชาที่สอบนั้น มีเนื้อหาเชิงปฏิบัติ ทำให้ความรู้ที่ได้เรียนมา สามารถนำไปฟื้นสภาพใช้ได้ในกิจกรรมที่หน้างานได้ และจากการที่บุคลากรดังกล่าวมีจำนวนเพิ่มขึ้น จึงคาดได้ว่าความสามารถของหน้างานการผลิต ก็จะเพิ่มสูงขึ้นด้วย
สิ่งที่เป็นพื้นฐานของ Monodzukuri Test ระบบ Jishu hozen shi ในญี่ปุ่น Jishu hozen shi นี้ มาจากแนวคิดที่ว่า "เครื่องจักรของตัวเอง ดูแลด้วยตัวเอง" เป็นระบบที่มีไว้เพื่อสร้าง operator ที่เก่งในเรื่องเครื่องจักร
Monodzukuri Test ก็เช่นเดียวกัน ต้องการสร้างการควบคุมด้วยตัวเองโดย operator ซึ่งหน้างานการผลิตในต่างประเทศนั้น จิตสำนึกเกี่ยวกับความสำคัญของการตรวจสอบ และบำรุงรักษาประจำวันยังมีไม่เพียงพอ ดังนั้น Monodzukuri Testนี้ จึงเป็นระบบที่จะขยายกลุ่มเป้าหมาย ให้กว้างขึ้น ทั้งผู้ควบคุมดูแลในฝ่ายงานการผลิต และฝ่ายบำรุงรักษา เพื่อให้ผู้บริหารระดับสูง ได้ฝังรากแนวคิดดังกล่าวนี้ และ ขยายผลไปยังหน้างานการผลิตโดยรวม
สอบถามรายละเอียดที่ ศูนย์บริการให้คำปรึกษา สมาคมส่งเสริมเทคโนโลยี (ไทย-ญี่ปุ่น)
โทร. 02-717-3000 (622, 629) Email: admin.sc@tpa.or.th
คำสำคัญ: การทดสอบ พัฒนาบุคลากร monodzukuri Monodzukuri Monodzukuri test Monozukuri zukuri Monodzukuri การวัดระดับความสามารถในสายงานการผลิต